ΜΠΑΡΑ ΜΕΝΟΥ
- Η ΕΥΧΗ
- ΒΙΒΛΙΑ
- Ζῆσε μέ τόν Χριστό ΤΩΡΑ, ΟΧΙ ΟΤΑΝ...ΓΕΡΑΣΕΙΣ!
- ΒΑΣΙΛΕΙΑΝΟ ΑΠΟΘΗΣΑΥΡΙΣΜΑ
- ΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΔΙΑΛΥΕΙ ΤΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ
- ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ
- Ο ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
- ΚΟΝΤΑ ΣΤΟΝ ΓΕΡΟΝΤΑ ΠΟΡΦΥΡΙΟ
- ...ΣΤΕΝΑΓΜΟΙΣ ΑΛΑΛΗΤΟΙΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΤΙΚΗ ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ
- ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΣΤΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
- Ι.ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΕΡΓΑ 30
- ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝΟΥ
- Η ΕΥΧΗ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
- ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ "ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ"
- ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΜΑΤΑ
- ΠΑΤΡΙΚΑΙ ΝΟΥΘΕΣΙΑΙ
- ΚΡΙΝΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΥ
- ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ
- Βιος τοῦ ὁσίου καὶ ϑεοφόρου πατρὸς ἡμῶν Σπυρίδωνος ἐπισκόπου Τριμυθοῦντος.
- Ὁ Ἅγιος Κωνσταντῖνος ὁ Ἑβραῖος.
- Σύντομος βίος Μεγάλου Βασίλειου
- Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΣΗΦ Ο ΕΚ ΚΡΗΤΗΣ
- ΚΑΝΩΝ ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΣΙΟΝ ΚΑΙ ΘΕΟΦΟΡΟΝ ΠΑΤΕΡΑ ΗΜΩΝ ΑΝΤΩΝΙΟΝ ΤΟΝ ΝΕΟΝ ΤΗΣ ΒΕΡΡΟΙΑΣ
- ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΕΦΡΑΙΜ ΤΟΥ ΣΥΡΟΥ
- Ο 'Αγιος Μάμας
- Αγία Κυράννα
- Οσιος Σάββας εν Καλύμνω
- ΤΟ ΒΑΠΤΙΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΛΥΔΙΑΣ
- Ο ΟΣΙΟΣ ΑΝΘΙΜΟΣ Ο ΧΙΟΣ
- Ο ΟΣΙΟΣ ΠΑΪΣΙΟΣ – ΠΑΝΑΓΗΣ ΜΠΑΣΙΑΣ
- Αφιερωμα στον Γεροντα Πορφυριο
- Η πρεσβυτέρα Όλγα Michael της Αλάσκας
- ΒΙΟΣ ΑΓΙΑΣ ΓΛΥΚΕΡΙΑΣ
- ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΜΑΡΙΝΑΣ
- Ο ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ
- Βίος του Αγίου Νικολάου Πλανά
- Βίος Αγίου Αβρααμίου
- Ἅγιος Πλάτωνας και ο Ἅγιος Ῥωμανός
- ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΚΟΣ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ
- Αγία Θεοδώρα Βάστα
- Άγιος Ιωάννης ο Ρώσσος
- ΑΓΙΟΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ Ο ΕΝ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ
- Ο Όσιος Αλέξιος
- ΟΜΙΛΙΕΣ
- ΟΥΚ ΕΣΤΙΝ Ο ΘΕΟΣ ΝΕΚΡΩΝ
- Βιος τοῦ ὁσίου καὶ ϑεοφόρου πατρὸς ἡμῶν Σπυρίδωνος ἐπισκόπου Τριμυθοῦντος.
- ΘΑΥΜΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΣΤΗ ΡΟΥΜΑΝΙΑ.
- Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΝ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ
- ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΜΝΗΜΟΣΥΝΩΝ. ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ
- ῞Ενα ἀπίστευτο θαῦμα- ῞Αγιος ᾿Αρσένιος Καππαδόκης
- Διάσωση από θάνατο εκ πνευμονικής εμβολής
- ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΝΥΣΣΗΣ ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ
- Πάτερ Παϊσιος ζωή μετά θάνατον
- ΘΑΥΜΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΟ 1940
- ΜΕ ΧΕΙΡΟΥΡΓΗΣΕ Ο ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ...
- Θαύμα του Αγίου Κυρίλλου ΣΤ’ σε καρκινοπαθή
- Η ΘΑΥΜΑΣΤΗ ΑΦΘΑΡΣΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΣΒΙΡ
- ΘΑΥΜΑ ΑΓΙΟΥ ΡΑΦΑΗΛ "ΝΕΚΡΑΝΑΣΤΑΣΗ"
- Ο διάλογος ενός δωδεκάχρονου κοριτσιού με τον Όσιο Δαβίδ και το Θάυμα του Αγίου
- Θαυματουργή εμφάνιση του Αγίου Σπυρίδωνος στην Καντάρα Αιγύπτου
- Η ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΙΚΗ ΕΥΡΕΣΗ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΕΟΥΣΑΣ
- Πόσο ὠφελεῖ ἡ ἐλεημοσύνη γιά τούς κεκοιμημενους
- Ἡ ἀνάστασις τοῦ Λαζάρου
- Ο ΑΓΙΟΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΚΑΙ Ο ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΠΙΛΟΤΟΣ
- Ο Άγιος Νεκτάριος και ο χωροφύλακας
- ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΛΑΓΚΟΥΒΑΡΔΑΣ ΣΤΟ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟ
- Ἡ ἀνάστασης τοῦ υἱοῦ τῆς χήρας ἐν Ναίν
- ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ
- ΠΑΤΕΡΙΚΑ
- Περὶ Παίδων ἀνατροφῆς, καὶ παιδεύσεως.
- Πῶς καὶ μὲ ποιὸ τρόπο ἡ ἁγία ᾿Εκκλησία εἶναι εἰκόνα καὶ τύπος τοῦ Θεοῦ.
- ’Οργή καί μνησικακία, Ἀγίου Δημητρίου τοῦ Ροστώφ
- ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΜΝΗΜΟΣΥΝΩΝ. ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ
- Οι Άγγελοι θυμιάζουν τους εκλεκτούς του Θεού
- ΟΣΟΙ ΜΕΛΕΤΑΝΕ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ...
- Οι προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης για το Μεσσία
- ΓΙΑΤΙ ΠΡΟΣΚΥΝΟΥΜΕ ΤΑ ΑΓΙΑ ΛΕΙΨΑΝΑ ;
- ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΝΥΣΣΗΣ ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ
- ΓΙΑ ΤΗΝ «ΑΓΙΑ» ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ
- Αποφθέγματα Πατέρων
- ῾Αγίου 'Ιωάννου τοῦ Χρυσοστόμου Παιδαγωγικά θέματα
- Γιατί ο Θεός επιτρέπει στον διάβολο να μας πειράζει ;
- ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ
- "Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ" ΠΑΤΕΡ ΗΜΩΝ (ΕΡΜΗΝΕΙΑ)
- Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΕΙ
- ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΒΛΑΣΦΗΜΙΑΣ
- Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΠΑΪΣΙΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΕΙ
- Ἢ ὑπερβολικὴ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ στὸν μετανοημένο ἄνθρωπο
- Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ ΜΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΕΙ
- Γιὰ ποιὸ λόγο ὁ Θεὸς προλέγει τὰ κακὰ (τιμωρίες) ποῦ προκεῖται νὰ κάνει;
- Αγ. Ἰωάννου Χρυσοστόμου: Γιά τή λύπη καί τήν ἀθυμία
- Πώς να…. καταστρέψετε αποτελεσματικά το παιδί σας !
- Γέρων Παΐσιος ο Ασυρματιστής του Θεού
- ΤΑ ΑΙΣΘΗΤΑ ΕΙΝΑΙ ΓΕΦΥΡΑ ΓΙΑ ΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ
- ΠΡΟΣΕΥΧΕΣ-ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ
- Η Κοίμησις τῆς Ἁγίας Ἄννης. Ιερά Αγρυπνία 2023.
- ΤΩΝ ΟΣΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΩΝ ΕΝ ΤΩ ΟΡΕΙ ΤΟΥ ΑΘΩ ΔΙΑΛΑΜΨΑΝΤΩΝ. ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ 2023.
- The Akathist Hymn. Stasis B'. Greek with English subtitles.
- The Akathist Hymn. Stasis A'. Greek with English subtitles.
- Τῶν ἐν Ἁγίοις Πατέρων Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καί Ιωάννου του Χρυσοστόμου.
- Τά Προεόρτια τής εν τώ Ναώ εισόδου τής Υπεραγίας Θεοτόκου. Αρχιερατική Θεία Λειτουργία.
- Ἀκολουθία τοῦ ὅσιου Πατρὸς ἠμων Ἀλεξίου τοῦ ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ.
- Ἀκολουθία τοῦ Όσίου πατρὸς ἠμων Ἀκακίου τοῦ Καυσοκαλυβίτου
- Εὐχή περί αἰσχρῶν λογισμῶν
- ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΔΕΣΠΟΙΝΗΣ ΗΜΩΝ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΚΑΙ ΑΕΙΠΑΡΘΕΝΟΥ ΜΑΡΙΑΣ ΤΗΣ ΕΠΟΝΟΜΑΖΟΜΕΝΗΣ «ΕΛΕΟΥΣΗΣ - ΔΑΚΡΥΡΡΟΟΥΣΗΣ»
- ΚΑΝΩΝ ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΣΙΟΝ ΚΑΙ ΘΕΟΦΟΡΟΝ ΠΑΤΕΡΑ ΗΜΩΝ ΑΝΤΩΝΙΟΝ ΤΟΝ ΝΕΟΝ ΤΗΣ ΒΕΡΡΟΙΑΣ
- Προσευχή ὑπέρ τῶν μισούντων καί διωκόντων ἠμας
- ΕΥΧΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑ ΘΕΟΤΟΚΟΝ
- ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΣ ΚΑΝΩΝ ΑΓΙΟΥ ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ
- ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΑΓΙΟΥ ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ
- ...ΣΤΕΝΑΓΜΟΙΣ ΑΛΑΛΗΤΟΙΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΤΙΚΗ ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ
- ΚΑΝΩΝ ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΣ ΑΓΙΟΥ ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ
- ΚΑΝΩΝ ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΓΙΑΝ ΜΑΡΙΝΑΝ
- ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΑΓΙΟΥ ΙΟΥΔΑ ΤΟΥ ΘΑΔΔΑΙΟΥ ΤΟΥ ΘΕΑΔΕΛΦΟΥ
- Εὐχὴ εἰς τὸν Πρόδρομον Ἰωάννην
- ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΑ
11 Ιουλίου 2011
Παναγία Εκατονταπυλιανή
Παναγία Εκατονταπυλιανή
Σύμφωνα με την παράδοση αιώνων κτήτορες του ναού της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής, είναι οι Άγιος Κωνσταντίνος και Αγία Ελένη. Η σημερινή μορφή του ναού αποτελεί την ιουστινιάνεια εκδοχή του, όπως τον αποκατέστησε στα χρόνια μεταξύ 1959-1966 ο αρχαιολόγος Αναστάσιος Ορλάνδος, οι έρευνες του οποίου απέδειξαν ότι στο χώρο υπήρχε πρότερος του 6ου αι. ιερός χριστιανικός ναός, επιβεβαιώνοντας έτσι την παράδοση ότι η Εκατονταπυλιανή ιδρύθηκε από τους ισαποστόλους.
Ο ναός αυτός ωστόσο καταστράφηκε κατά ένα πολύ μεγάλο μέρος του, πιθανότατα εξαιτίας πυρκαγιάς, και ανακατασκευάστηκε επί Ιουστινιανού, κατά τη διάρκεια του 6ου αι.
Μέχρι την έναρξη των εργασιών αναπαλαίωσης, το 1959, ο ναός είχε δεχτεί αναρίθμητες παρεμβάσεις και επιδιορθώσεις, που είχαν αλλοιώσει τον αρχικό του χαρακτήρα, καθώς οι καταστροφές που υπέστη, κατά τη διάρκεια των αιώνων, δεν είχαν τελειωμό: είτε από τις ορδές των κατακτητών και των πειρατών, είτε από τους καταστροφικούς σεισμούς του 1773.
Εξάλλου και ο κατάλευκος, επιβλητικός περίβολος ύψους 8,5 μέτρων και περιμέτρου 252 μέτρων είχε προστατευτικό χαρακτήρα απέναντι στις κάθε είδους επιδρομές, και χρονολογείται από την εποχή της φραγκοκρατίας.
Η Παναγία η Εκατονταπυλιανή δεν είναι ένας και μόνο ναός αλλά ένα μεγάλο κτιριακό συγκρότημα, αποτελούμενο από τον κυρίως ναό και άλλα προσκτίσματα, όπως τα έξι παρεκκλήσια, αφιερωμένα σε αγίους: το παρεκκλήσι του Αγίου Νικολάου, που πιστεύεται ότι πρόκειται για τον αρχικό ναό στον οποίο προσευχήθηκε η Αγία Ελένη, και γι’ αυτό θεωρείται και η παλαιότερη εκκλησία στην Πάρο, των Αγίων Αναργύρων, του Αγίου Φιλίππου, της Αγίας Θεοδοσίας, του Αγίου Δημητρίου και της Οσίας Θεοκτίστης, της πολιούχου της Παροικιάς, που έζησε, μόνασε, πέθανε και τάφηκε σ’ αυτόν ακριβώς το χώρο, κατά τη διάρκεια του 9ου αι., όταν η Πάρος είχε εγκαταλειφθεί από τους κατοίκους της, λόγω των συνεχών επιδρομών των πειρατών, και ήταν ολόκληρη σκεπασμένη από άγρια δάση.
Εκτός από τα παρεκκλήσια κόσμημα για το ναό αποτελεί το αρχαιότερο σ’ ολόκληρη την ορθόδοξη Ανατολή σωζόμενο βαπτιστήριο, του 4ου αι, που αποτελεί και μια ισχυρή απόδειξη για την ύπαρξη του ναού εκείνη την περίοδο, όταν οι βαφτίσεις περιορίζονταν στους ενηλίκους και δεν είχε ξεκινήσει ακόμα η βάπτιση των νηπίων, πρακτική που διαδόθηκε από τον 6ο αι. και εξής.
Όπως γνωρίζουμε πλείστα παλαιοχριστιανικά μνημεία χτίστηκαν στα θεμέλια προχριστιανικών κτισμάτων, συνήθως αρχαίων ναών, ενώ στην οικοδόμηση τους έχουν χρησιμοποιηθεί αρχαία μάρμαρα, κολώνες κ.α. Η Εκατονταπυλιανή δε θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση.
Κατά την αναπαλαίωση του ναού ο καθηγητής Ορλάνδος αποκάλυψε ένα Γυμνάσιο –γυμναστήριο- της ρωμαϊκής εποχής, με ένα θαυμάσιο δάπεδο με μωσαϊκό, το οποίο κοσμούν οι Άθλοι του Ηρακλή και το οποίο σήμερα έχει μεταφερθεί στην αυλή του Αρχαιολογικού Μουσείου της Πάρου, όπου φιλοξενούνται πάρα πολλά ακόμα κομμάτια, της κλασικής αλλά και της αρχαϊκής εποχής, όταν η Πάρος ευημερούσε, και τα οποία επί αιώνες φυλάσσονταν στα υπόγεια της Εκατονταπυλιανής.
Ίσως και να γλύτωσαν έτσι από τις χρήσεις που επεφύλαξαν οι κάτοικοι του νησιού ανά τους αιώνες σε άλλα αρχαιολογικά μνημεία, καθώς μια βόλτα και μερικές προσεκτικές ματιές αρκούν για να διαπιστώσει κάποιος σωρεία αρχαιολογικών μελών ενσωματωμένα σε τοίχους σπιτιών και βυζαντινών εκκλησιών.
Όσον αφορά την ονομασία του Ναού Εκατονταπυλιανή ή Καταπολιανή, που προέρχεται από τον όρο «καταπόλα» και σημαίνει «κατά την πόλη», πιθανότατα «δείχνοντας» το σημείο όπου βρισκόταν η αρχαία πόλη της Πάρου, μέχρι πρόσφατα που διαβάστηκαν νέες πηγές, οι γνώμες διίστανταν για το ποια από τις δύο ήταν γνήσια και παλιότερη.
Τελικά απεδείχθη ότι και οι δύο είναι έγκυρες και σχεδόν σύγχρονες μεταξύ τους καθώς τις πρωτοσυναντάμε σε κείμενα και επιστολές του ύστερου 15ου αι. την πρώτη και των μέσων του 16ου αιώνα τη δεύτερη.
ΟΙ ΘΡΥΛΟΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΚΑΤΟΝΤΑΠΥΛΙΑΝΗΣ
Οι ρίζες του ναού της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής ή Καταπολιανής χάνονται στο χρόνο. Πρόκειται για έναν από τους παλαιότερους τόπους λατρείας της νέας θρησκείας, που η παράδοση θέλει να χτίστηκε, κατά τη διάρκεια του 4ου αι. από την Αγία Ελένη ή, κατά άλλους, από το Μεγάλο Κωνσταντίνο, ο οποίος εκπλήρωσε το τάμα της μητέρας του.
Ωστόσο η ίδια παράδοση θέλει να υπήρχε στην ίδια τοποθεσία ένας, ακόμη παλαιότερος του 4ου αι., ναός, στον οποίο προσκύνησε η Αγία Ελένη, όταν βρέθηκε στην Πάρο, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού της προς τους Αγίους Τόπους σε αναζήτηση του Τιμίου Σταυρού.
Τότε ήταν, σύμφωνα με το θρύλο, που η Αγία Ελένη έκανε τάμα μπροστά στην εικόνα της Παναγίας, να χτίσει ένα μεγαλύτερο και λαμπρότερο ναό στη Χάρη της, αν κατάφερνε να βρει το Σταυρό του Μαρτυρίου.
Ωστόσο ο ναός-τάμα της Αγίας Ελένης καταστράφηκε κατά ένα πολύ μεγάλο μέρος του, πιθανότατα εξαιτίας πυρκαγιάς, και ανακατασκευάστηκε επί Ιουστινιανού, κατά τη διάρκεια του 6ου αι.
Όσον αφορά την ονομασία του Ναού Εκατονταπυλιανή ή Καταπολιανή, που προέρχεται από τον όρο «καταπόλα» και σημαίνει «κατά την πόλη», πιθανότατα «δείχνοντας» το σημείο όπου βρισκόταν η αρχαία πόλη της Πάρου, μέχρι πρόσφατα που διαβάστηκαν νέες πηγές, οι γνώμες διίστανταν για το ποια από τις δύο ήταν γνήσια και παλιότερη.
Τελικά απεδείχθη ότι και οι δύο είναι έγκυρες και σχεδόν σύγχρονες μεταξύ τους καθώς τις πρωτοσυναντάμε σε κείμενα και επιστολές του ύστερου 15ου αι. την πρώτη και των μέσων του 16ου αιώνα τη δεύτερη.
Ωστόσο σήμερα η επίσημη ονομασία του Ναού είναι Εκατονταπυλιανή, η οποία με τη σειρά της συνδέετε με έναν όμορφο θρύλο: "Ενενήντα εννέα φανερές πόρτες έχει η Καταπολιανή. Η 100η είναι κλειστή και δεν φαίνεται. Θα φανεί η πόρτα αυτή και θα ανοίξει, όταν οι Έλληνες πάρουν την Πόλη"…
Ένας ακόμη θρύλος, τραγικός και αιματηρός αυτή τη φορά, συνδέεται με τη μεγάλη Μνημειακή Πύλη, που τοποθέτησε στη βόρεια πτέρυγα του Ιερού Προσκυνήματος, λίγα μέτρα πιο πέρα από το παρεκκλήσι της Αγίας Θεοδοσίας, ο καθηγητής Ορλάνδος, κατά τη διάρκεια της αναπαλαίωση της Εκατονταπυλιανής.
Μέχρι τότε η μεγάλη αυτή μνημειακή πύλη βρισκόταν στην κεντρική πύλη του νάρθηκα του μεγάλου ναού. Τη λαϊκή φαντασία θέριεψαν οι δυο ανάγλυφες ανθρώπινες μορφές, που βρίσκονται στις κυβοειδής βάσεις, όπου στηρίζεται ένα μαρμάρινο πολυτελές διάκοσμο, αποτελούμενο από δύο κολώνες, πάνω στις οποίες στηρίζεται ένα αέτωμα με γείσο και ανθέμιο στην κορυφή.
Σύμφωνα με το λαϊκό θρύλο, την ιουστινιάνεια εκδοχή της Εκατονταπυλιανής έχτισε ο πρώην βοηθός του πρωτομάστορας της Αγιά Σοφιάς, ο Ιγνάτιος. Όταν ο μαθητής ολοκλήρωσε το έργο του κάλεσε το δάσκαλο του για να το θαυμάσει. Ωστόσο ο φθόνος τρύπωσε στην καρδιά του πρωτομάστορα μόλις αντίκρισε το αριστούργημα του Ιγνάτιου.
Από φόβο μήπως ο πρώην μαθητής του τον ξεπεράσει σε δόξα, τον παρέσυρε στην οροφή με σκοπό τάχα μου να του υποδείξει ένα σοβαρό αρχιτεκτονικό του λάθος. Στη συνέχεια τον έσπρωξε με σκοπό να τον σκοτώσει. Ωστόσο ο Ιγνάτιος, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να σωθεί, κρατήθηκε από τα ρούχα του δασκάλου του, με αποτέλεσμα να πέσουν και οι δυο στο κενό και να σκοτωθούν μπροστά στο ναό.Υποτίθεται λοιπόν ότι οι δύο ανάγλυφες μορφές παρασταίνουν η μία τον πρωτομάστορα και η άλλη το μαθητή του.
Στην πραγματικότητα οι δυο μορφές δεν έχουν την παραμικρή σχέση ούτε με την Αγιά Σοφιά ούτε με την Εκατονταπυλιανή, καθώς είναι πολύ παλιότερες. Πρόκειται για δύο σατύρους, που αποσπάστηκαν από κάποιο αρχαίο ιερό του Διονύσου, όπως και τόσα άλλα αρχαιολογικής αξίας αρχαία μέλη.Εξάλλου δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πρόκειται για έναν αρκετά διαδεδομένο θρύλο στην ελληνική επικράτεια, τον οποίο συναντάμε π.χ. με κάποιες μικρές παραλλαγές στην Παναγία την Παρηγορίτισσα της Άρτας, ενώ εξίσου διαδεδομένη ήταν η λαϊκή δοξασία, ότι για να στερεώσει ένα μεγάλο κτίσμα έπρεπε να ποτιστεί με αίμα, και κυρίως να θυσιαστεί άνθρωπος στα θεμέλια του.Ένα έθιμο το οποίο παραμένει ενεργό μέχρι τις μέρες μας, καθώς δε νοείται να χτιστεί ένα καινούργιο σπίτι χωρίς να σφαχτεί κοκόρι στα θεμέλια του.
ΠΗΓΗ
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου